🥋 تجربه‌ای صادقانه از دنیای داوری رزمی
صبا چناری داور رسمی فدراسیون ورزش‌های رزمی جمهوری اسلامی ایران، داور رسمی مسابقات انتخابی تیم ملی موی‌تای، و داور کیک‌بوکسینگ در مسابقات کشوری و استانی با سابقه بیش از ۱۲ سال فعالیت در رشته‌های رزمی به‌عنوان فایتر، مربی و داور یک قهرمان شناخته‌شده ورزش‌های رزمی است.
برای آشنایی خوانندگان مجله تیزهوش با عرصه داوری در ورزش‌های رزمی به گفتگو با ایشان پرداختیم. صبا چناری در گفتگو با خبرنگار فصلنامه تیزهوش از تجارب خود در دنیای داوری ورزش‌های رزمی می‌گوید و صمیمانه به بچه‌ها نوید می‌دهد اگر امروز با علاقه شروع کنید، فردا می‌توانید یکی از داوران بین‌المللی کشورمان باشید.
چطور شد سراغ داوری رفتید؟
داوری را دوست داشتم. داوری رزمی کاری است سخت، نفس‌گیر، اما سرشار از هیجان و معنا. تنها کسی می‌تواند آن را درک کند که خودش سال‌ها روی تاتامی یا در رینگ جنگیده باشد. وقتی وسط زمین می‌ایستی، باید فقط خدا را بشناسی؛ نه تماشاگر، نه فایتر، نه مربی. آنجا دیگر فقط تویی و وجدانت.
تعریف شما از داوری چیست؟ داور موفق چه کسی است؟
داوری یعنی شناخت ضربه، شناخت درد، و شناخت عدالت. همه داوران به نوبه خود قابل احترام‌اند، اما داوری موفق‌تر است که خودش فایتر بوده باشد یا حداقل در کلاس‌های اسپارینگ شرکت کرده باشد. چون فقط کسی که طعم ضربه را چشیده، می‌فهمد چه چیزی خطاست و چه چیزی نه.
نقش داوری در ورزش رزمی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هر زمین مسابقه ساختاری دارد: یک سرداور که بر کل بازی نظارت دارد و رأی نهایی را اعلام می‌کند، سه داور کنار زمین که مسئول ثبت خطاها و امتیازات هستند، یک تایم‌نگهدار برای کنترل زمان مسابقه، و مهم‌تر از همه، داور وسط زمین که مسئول حفظ سلامت فایترها و کنترل روند بازی است.
داوری را از کجا آغاز کردید؟
خوشبختانه، از همان روزهای نخست، مسئولیت داور وسط بودن به من سپرده شد. شاید عجیب به نظر برسد، اما کمتر پیش می‌آید داوری که تازه‌کار است، در همین ابتدا به‌عنوان داور وسط انتخاب شود. من اما با اعتماد اساتیدم، از همان ابتدا در این موقعیت قرار گرفتم و قول دادم که داوری منصف باشم. چون خودم بارها شاهد ناحقی‌هایی در دوران فایتری‌ام بودم.
داوری را از که آموختید؟
نخستین داوری‌ام را در رشته کیک‌بوکس، مدیون اعتماد بی‌نظیر خانم مریم امرائی هستم؛ دوست صمیمی‌ام که ناظر آن مسابقه بود و در ۲۰ سالگی به من جرات ورود به دنیای داوری را داد.
بعد از آن، دومین تجربه مهم زندگی داوری‌ام با دعوت استاد طاهره تنها، سرمربی تیم ملی موی‌تای ایران رقم خورد؛ جایی که در انتخابی تیم ملی، به من اعتماد شد و من را به عنوان داور مسابقات برگزیدند.
مهمترین نکته در داوری چیست؟
در برخی از مسابقات ملی، حتی وقتی یکی از شاگردانم درون رینگ بازی می‌کرد و دیگر داوران مشغول قضاوت بودند، به من اعتماد شد که قضاوت کنم. چون می‌دانستند من قرار نیست عدالت را قربانی آشنایی کنم. و این برایم همیشه ارزشمندترین اعتماد بوده است.
یک خاطره از داوری بگویید
خاطره‌ای از اولین داوری‌ها برایتان می‌گویم. یادم هست یکی از نخستین مسابقات، داور وسط، هم‌باشگاهی‌ام بود. آمد کنار گوشم و گفت: «یه خطا ازش بگیر، بازیو می‌برم!» در چشمانش نگاه کردم و فقط گفتم: «ببخشید، شما؟!»
به نظر شما یک نوجوان از کجا باید آموزش داوری را آغاز کند؟
اگر نوجوانی هستید که به داوری در ورزش‌های رزمی علاقه‌مندید، بهترین نقطه‌ی آغاز، شرکت در کلاس‌های رسمی آموزش داوری فدراسیون مربوط به رشته‌ی مورد علاقه‌تان است؛ مانند کاراته، تکواندو یا ووشو. در ابتدا باید به قوانین، امتیازدهی، حرکات مجاز و ممنوع، و وظایف داوران آشنا شوید. پیشنهاد می‌کنم در کنار آموزش، در مسابقات محلی یا باشگاهی به عنوان کمک‌داور یا مشاهده‌گر فعال شرکت کنید تا تجربه کسب کنید و با فضای مسابقات آشنا شوید.
توصیه ویژه شما به نوجوانان چه می‌باشد؟
توصیه من این است که صبور، منظم و پرانرژی باشید. داوری فقط سوت زدن نیست؛ داوری یعنی تصمیم‌گیری درست در لحظه، مسئولیت‌پذیری، و حفظ عدالت. هیچ‌گاه نگذارید فشار محیط یا احساسات شخصی بر تصمیم شما تأثیر بگذارد. اگر امروز با علاقه شروع کنید، فردا می‌توانید یکی از داوران بین‌المللی کشورمان باشید.
و سخن آخر شما برای بچه‌ها و دوستان مجله تیزهوش
سخن آخر از دل تجربه: اگر داور شدی، فقط خدا را بشناس. برای پول وارد این کار نشو، چون بیشترش دلی است. دنبال تولید محتوا و شهرت نباش، چون آن لحظه فقط یک مسئولیت بزرگ بر دوشت است. هوشیار باش، منصف باش، و اجازه نده حق کسی ضایع شود.
اختصاصی مجله تیزهوش