معیارهای تشخیصی تیزهوشان؛

دكتر مهدی شاگردی (شاكری)

باید توجه داشت که تعداد افراد تیزهوش نسبت به‌کل جمعیت بشر بسیار اندک است و معمولاً در آمارهای ارائه شده، اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد که البته پیچیدگی انسان مهم‌ترین علل این اختلاف نظرهاست. چنانچه در موارد بسیاری استعدادهایی از بعضی افراد بروز کرده که تصور آن هم به ذهن نمی‌رسیده است. دیگر آن‌‌که در دوره‌های مختلف، معیارهای ارزشی متفاوت بوده و همین امر در تعیین و ارائه‌ی معیارهای تشخیصی اثرگذار بوده است. هم‌چنین، موضوع سعی و تلاش و اثر آن در بروز استعدادها و توانمندی‌های بشری را نیز نباید از نظر دور داشت. هرچند معیارهای بسیاری برای تعیین تیزهوشی ذکر شده است اما از موارد تشخیصی که در حال حاضر در بین روانشناسان مطرح است شش معیار ذیل جایگاه مهم‌تری را در پی داشته  است که عبارتند از:

1) بالا بودن هوش عمومی یا توانایی ذهنی عام

2) دارا بودنِ جوهره‌ی مدیریتی

3) علائق هنری (به‌صورت خودجوش)

4) بالا بودنِ قدرتِ روان‌تنی(phsychom otor)  

5) پیشرفته‌ی تحصیلی بودن

6) تفکر خلاقِ بالا