تكنيك شش كلاه تفكر

با نگاهي به انديشه ادوارد دو بونو

ماهنامه تيزهوشان

براي درست فكر كردن بايد نقش يك متفكر را به خوبي بازي كنيم . پس با تكنيك امروز همراه شويد.

نخست بدانيد براي خوب فكر كردن بايد  واقعیات را از احساسات خود جدا کنيد، فرصت بیان احساساتي مانند خوبي، اميد، ناامیدی، عصبانیت و خشم را داشته باشيد، نکات مثبت  و منفي را ببينيد  و خوب جمع‌بندي كنيد.

اكنون ما براي حل مسائل از تكنيك شش كلاه تفكر استفاده مي كنيم.دیدگاه شش کلاه تفکر را می توان تقریباًٌ در هر فعالیت حل مسأله که درزندگي يا کلاس پیش می‌آید، به کار برد. دادن رنگ به شش نحوه تفکر، کلیدی بصری  براي ماست تا نوع مهارت فکر کردن مورد استفاده هر كلاه را تشخیص بدهيم. این کلاه‌ها که برای تفکر متفاوت به سر گذاشته می شوند، به اختصار اینها هستند:

•کلاه سفید: واقعیات و سایر اطلاعات لازم  درباره مسأله را مطرح می‌کند.

•کلاه قرمز: درباره موضوع به بیان احساسات و عواطف می پردازد.

• کلاه سیاه: جنبه های منفی یا بدترین حالت ممکن را راجع به موقعیت ارائه می‌کند.

•  کلاه زرد: جنبه های مثبت و مزایای موقعیت را در نظر می گیرد.

• کلاه سبز: به ایده های خلاق که از نگاه نو به مسأله ناشی می شوند، توجه می‌کند.

• کلاه آبی: تمام این نکات را جمع بندی می‌کند.

يك بازي جالب:

حال با اين تكنيك هر كدام از ما مي توانيم در حل يك مساله شش موقعيت متفاوت را تجربه كنيم. همچنين مي‌توانيم در يك گروه شش نفري با دوستان و همكلاسي‌ها يك جلسه هيجان انگيز داشته باشيم. 

یک نمونه كاربردي شش کلاه تفکر

رایانه:

کلاه سفید

1- چه اطلاعاتی در مورد رایانه داریم؟2- چه اطلاعاتی موجود است؟3- اطلاعات مورد نیاز را چگونه باید به دست آورد؟

کلاه قرمز

چه احساسی نسبت به رایانه دارید؟ (احساسات باید صادقانه و صمیمانه باشد)

کلاه سیاه

رایانه به دلیل خطرات و تنگناها آیا مناسب است؟- خطرات و تنگناهای رایانه را بگویید؟

- آیا رایانه مناسب است؟- آیا رایانه مؤثر و کار آمد است؟- آیا نتیجه گیری شما ناشی از مدارک و شواهد است.

کلاه زرد

رایانه چه آثار زیان و چه آثار خوبی دارد؟ منافع کار با رایانه چیست؟

کلاه سبز

آیا می توانیم بر مشکلات رایانه چیره شویم.- آیا می توانیم پيشنهادی جدید برای رایانه ابراز کنیم که مفیدتر و مؤثر تر باشد.- آیا می توانیم دستگاه دیگری را به جایگزین رایانه بکنیم تا راه حل های بیشتری ارائه دهد. آیا می‌توانیم دستگاهی اختراع کنیم که بتوانند آرزوهای شما را برآورده کنند آن آرزوها چیست؟

کلاه آبی

حال شما بگوييد درباره رايانه چه فكر مي‌كنيد و جمع‌بندي شما درباره رايانه چيست؟