نقش و کارکرد خلاقیت در زندگی

انسان موجود عجیب و پیچیده ای ست، واکنش های متفاوت افراد تحت شرایط به ظاهر یکسان، حاکی از تاثیر عوامل متعدد بر فرایندهای ذهنی، رفتاری و ... است.

تفکیک و تعیین میزان تاثیر این عوامل بر فرآیند واکنش افراد امری محال و ناممکن نیست. بررسی روابط میان این عوامل ،موضوع شناخت ابعاد و شخصیت و رفتار انسانی می باشد.

از عالی ترین ابعاد شخصیت انسانی می توان به "خلاقیت" اشاره کرد.

خلاقیت فرآیند پیچیده ای است که تحت عالی ترین وجوه عوامل وراثتی _ژنیتیکی و اکتسابی_محیطی به وقوع می­پیوندد.

شناختن این عوامل کمک خواهند کرد تا با اعمال الگوهای مطلوب وراثتی از یک سو و الگوهای مطلوب اکتسابی و محیطی از سوی دیگر، افراد خلاق با عالی ترین ابعاد شخصیت و رفتار انسانی در عرصه ‌ی وجود بدرخشند.

به دلیل پیچیده بودن فرآیند خلاقیت عده ای آن را با مصادیق صرف تیزهوشی و نبوغ، نوآوری و بدعت، خیال پردازی وتخیل مترادف می کنند.

هیچ یک از این موارد به تنهایی مصداق خلاقیت نیستند، بلکه اجزا و عناصری هستند که ئر این فرایند، جایگاه و ارزش مستقل یا وابسته به یکدیگر داشته و نقش خود را ایفا می کنند. آن چه در فرآیند خلاقیت اصل می باشد فضای حاکم بر اندیشه و تفکر فرد است که در عمل به رفتار خلاق می انجامد. این فضا، فضای  حاکم بر دوران کودکی ست.

دوران طلایی که کودک بالقوه شرایط و امکانات ذهنی مطلوب و مستعد را برای آفرینش آزادانه و بدیع با الهام از ذوق سلیم و قدرت تخیل قوی را داراست.

همه ی عظمت ها، معرفت ها و خلاقیت ها ریشه در کودکی دارند. کودکان افراد خلاقی هستند که در آفرینش و آفرینندگی توانایی شگرفی دارند که به مرور دست­خوش مناسبات، ملاحظات و محدودیت ها شده و به تدریج از بین می روند.

خلاقیت موجب افزایش کارایی فرد و افراد در عرصه ی تفکر، رفتار و عمل می باشد. به همین دلیل اولیاء تربیتی جامعه، از اعضای خانواده گرفته تا مسؤولان نظام آموزش رسمی و غیر رسمی، موظفند شرایط و بستر حفظ و بهبود چنین فضایی را همواره برای تعلیم و تربیت نسل جوان مهیا نماید، جامعه ای که به تناسب افراد آن از جمعیت قابل توجه اندیشه ها و رفتارهای خلاق برخوردار است، جامعه ای ناب، پویا و رو به کمال، با ارزش های متعالی ست.

نویسنده: زهرا اطهری

منبع: ماهنامه تیزهوشان