چگونه سخن بگوییم ...چگونه سخن نگوییم

مریم کیانفر

ااغلب ما ترجیح می‌دهیم، افرادی باشیم که به راحتی بتوانیم با دیگران ارتباطی سالم، دوستانه و پویا برقرار کنیم، ولی گاهی نمی‌دانیم از کجا باید شروع کنیم تا بتوانیم مهارت‌های اجتماعی خود را در قالب ارتباط کلامی تقویت سازیم.

چگونه سخن گفتن، نقش مهم و بسیار تعیین‌کننده‌ای در پیشرفت، موفقیت‌، شادی و آرامش و حتی شکست دارد، لذا داشتن عملکردی آگاهانه و صحیح بسیار کارساز است.

در حقیقت همه‌ی ما انسان‌ها توانایی صحبت کردن را داریم اما لازم است برای ایجاد و تداوم یک ارتباط رضایت بخش و سازنده، مهارت سخن گفتن را بیاموزیم.

چگونه سخن بگوییم:

1) پیشقدم در سلام گفتن: اولین گام برای یک ارتباط کلامی سلام است و در واقع راهی است برای تأثیر مثبت بر روحیه‌ی افراد و همچنین الگو شدن برای اطرافیان و نشانه‌ای از فروتنی و تواضع نیز محسوب می‌شود.

2) بیان زیبا: استفاده از کلمات و اصطلاحات مناسب و به جا، زیبا، صمیمی و محبت‌آمیز می‌تواند جالب و جذابیتی برای نحوه‌ی سخن گفتن ما باشد.

3) وضوح کلام: سادگی، شفافیت، تکیه کلام‌ها و تأکیدات کلامی در چگونگی رساندن پیام ما به مخاطب، بسیار تأثیرگذار است.

4) تمرکز بر کلام: هماهنگی و معنادار بودن کلمات و جملات و ارتباط آن‌ها با موضوع مورد صحبت باعث تسلط بر سخن و در نتیجه افزایش قدرت اعتماد به نفس می‌شود.

5) رعایت احترام در سخن گفتن: ملایمت، آرامش، ادب و فروتنی (یعنی پذیرفتن و گرامی داشتن دیگران) طوری‌که افراد احساس کنند برایشان ارزش قائل هستیم، نشان‌دهنده‌ی حسن نیت، علاقه و توجه ما برای پویایی و تداوم ارتباط است.

6) شفافیت کلام: قابل درک بودن و واضح بودن پیام، تمایل و اشتیاق به شنیدن را در مخاطب بالا برده و در نتیجه ایجاد ارتباطی رضایت‌بخش و هماهنگ را به همراه دارد، زیرا چنانچه یکی از طرفینِ صحبت یا یکی از مخاطبین، پیام طرف مقابل را به درستی دریافت نکند، طبیعتاً متوجه نمی‌شود منظور طرف مقابل از این سخن چه بوده است و همین امر باعث پدید آمدن سوء برداشت از سخن و پیام می‌شود.

7) بخوانید تا بدانید: مطالعه به ما کمک می‌کند تا سخنی درست و سنجیده برای گفتن داشته باشیم و صحبت‌هایمان دارای پایه‌ی علمی محکم، کاربردی و منطقی باشد.

8) بیان احساسات صادقانه و دلنشین: نحوه‌ی سخن گفتن ما، بیانگر و انتقال دهنده‌ی میزان احساسات ما از آن‌چه می‌گوییم است. افراد با شنیدن صحبت‌های ما تا حدودی به احساسات درونی‌مان نیز پی می‌برند، پس بهتر است سعی کنیم همیشه از کلمات و جملات مثبت، تشویق کننده و تحسین برانگیز استفاده کنیم:

جملاتی مثل: ـ بله، درست است . . .

ـ درک می‌کنم . . .

ـ دوستت دارم . . .

ـ بهتر است که . . .

9) عذرخواهی را پذیرفتن و عذرخواهی کردن: قدرت و توانمندی در بازسازی یک ارتباط باعث رهاسازی ذهنی و نشاط درونی می‌شود موهبتی به نام بخشش، از خصوصیات افراد موفق است که برای رشد و ارتقاء یک ارتباط مؤثر، ضروری است.

و اما یادمان باشد همه‌ی انسان‌ها دچار اشتباه می‌شوند و اشتباه از هر کسی، حتی خود ما نیز ممکن است سر بزند، پس بهتر است گاهی از موضع خود کوتاه آمده و به‌خاطر اشتباهمان، عذرخواهی کنیم.

10) تفکر و اندیشه در مورد پیامد سخنانی که به زبان می‌آوریم (یا می‌گوییم):

سنجیده سخن گفتن و بار ارتباطی مثبت کلمات و دقت به این مسئله که «هر سخن در جای خود نکوست.» و در نظر گرفتن زمان و موقعیت مناسب و ارزیابی شده، از عوامل مهم بقای یک ارتباط مثمر ثمر محسوب می‌شود.

11) پرسش: سؤال پرسیدن درباره‌ی موضوع صحبت باعث درک بهتر منظور گوینده و نشان‌دهنده‌ی توجه به سخنان طرف مقابل بوده و همچنین باعث برطرف کردن سوء تفاهم می‌شود، استفاده از جملاتی مانند:

آیا مقصود من روشن است؟

نظر شما در مورد این مسئله یا موضوع چیست؟

12) کنترل زبان: دوری از دروغ یا غیبت و تهمت در سخن گفتن بسیار مهم و تأثیرگذار است.

همچنین رازدار بودن نیز از اصول ایجاد اعتماد و صمیمت است و این مسئله به محافظت و قدرت کنترل زبان و کلام ما بستگی دارد

13) تفاوت‌ها و محدودیت‌ها را بشناسیم: تشخیص و احترام به احساسات افراد، هنگام صحبت کردن، هم‌فکری و هم‌دلی و رعایت حریم شخصی افراد و این‌که در نظر داشته باشیم انسان‌ها با یک‌‌دیگر متفاوت هستند، خوب است گاهی خودمان را در جای فردِ دیگری قرار دهیم و از زاویه‌ی دیدِ وی به دنیا نگاه کنیم . . .

دوستان خوب، دوستان آگاه در مورد این‌که «چگونه سخن نگوییم» در شماره‌ی بعدی مجله با شما «سخن خواهیم گفت»